Sanal gerçeklik

    Bilgisayar iletişiminden günlük dile yansıyan "sanal gerçeklik" tabiri kargaşa barındıran bir kavramdır.
    “Sanal” sözcüğünün tam karşılığının "gerçekte yeri olmayıp, zihinde tasarlanan" şey olarak nitelenebilir. Ne "sanal" ne de "Gerçek" kelimeleriyle yetinmeyen kimselerin böyle bir bileşimle anlattıkları sanki başka bir dünya, başka ilişkiler, yahut farklı bir çevre gibi algılanan bu siber evrenin içeriğinde bilgisayar oyunlarından, sohbet odalarına, web sitelerinden elektronik postaya, kadar bir dizi birim yer almaktadır. (1)

    İnternet teknolojileri siber alemin bir parçasıdır. 

    İnsanların siber alem içinde yarıyarıya soyut bir mekanda bulunması alışılan gündelik hayattan farklı bir tecrübeyi içermektedir. 

    Siber alem terimine ilk olarak yer veren Gibson, Siber Alem'i şu şekilde tarif etmektedir."Dünyanın her yanındaki milyonlarca yasal operatör tarafından yaşanan karşılıklı halusinasyon, insanlık sistemindeki her bilgisayar bankasındaki datanın grafik tasarımı tasvir edilemeyecek bir karmaşıklık".
Bundan yalnızca bir kaç yıl sonra yeni bir tanım yapma ihtiyacı duyarak şunları ekliyordu: "Medyanın yek vücut halinde aktığı ve sizi çevrelediği nokta gündelik hayatın dışta bırakılışının en uç uzantısı. Benim tasvir ettiğim şekliyle, kendimizi tamamen ve kelimenin doğru anlamıyla medyaya sarabilir ve gerçekte olup biteni fark etmeden yaşayabilirsiniz"  (2)

    Siber alem deneyimiyle bilgi akış yönü, farklı kaynaklar arasındaki bilgi akış yönünü değiştirdi. Bir gazetenin yada televizyon kurumunun sizin için önceden yaptığı derleme işini bizzat insanlar yapabiliyor.  (3)

     İnternet ile birlikte her şeyin bir değişime uğrayacağı açık. İlhan Deniz,Dünyamızda meydana gelen bu devrimsel değişikliklerden sonra gelecekte tarihimizi irdeleyen kimselerin İnternetten sonra (İ.S.)diye nitelendireceklerini belirtmektedir. İnternetle birlikte siyaset ekonomi, eğitim, sanat kısacası her şey değişime uğramakta, ve dönüşüme uğramaktadır. Aslında "olmayan" sanal kitapçılardan alışveriş edip, sanal sinemalarda film izliyor, sanal dil kurslarında yabancı dil öğreniliyor. Birbirlerinin yüzünü görmeyen milyonlarca insan tartışma gruplarında siyaset konuşmakta, kendi ülkelerinde ki politik tartışmaları sanal ortamlara taşımaktadır. Artık vatandaşların ülkeyi yöneten insanlara sayfalarından rahatlıkla ulaşabildiği bir yapı var. Böyle bir ortamın yakın gelecekte siyasal katılım düzeylerinde hızlı bir biçimde değişime yol açacağı söylenebilir.  (4)

     Paul Virilio, televizyon ve siberalem''le birlikte üretilen gerçekliğin insanlık tarihinin en büyük "kaza"larından biri olduğunu belirtir. 

     "Sanal teknolojiler, sanal gerçekliği, fiziksel gerçeklikten daha güçlü bir konuma ve duruma getirmeye çalışıyorlar. İşte gerçek kaza bu. Sanal gerçekliğin fiziksel gerçeklikten daha güçlü bir konuma ulaştığı an, büyük kaza anı''dır. (5)

    İnternet üzerinde görüntülü iletişim kurmayı sağlayan kameralar ortaya çıktı .Yeni dünya düzeninde gelişen teknolojilerin ilişki biçimlerini ne ölçüde değiştireceğini araştıran 'Wired' dergisi yazarlarından Brad Weiner's bu yüzyılı değerlendirirken şöyle diyor : "Bu, paldır küldür içeri dalan, patırtılı ve değiştirilemez hatalar yapan bir tür fütürizm. Hemen her konu var ve kimsenin arkasını da toplamakla da uğraşılmadı. Geleceğe ait güzel taraflardan biri de bazen beklendiğinden çok daha çabuk gelmesi. Uzmanlarımız, bir bilgisayar bir satranç uzmanı yenebileceği tarih olarak 2005 'i öngörmüşlerdi. Ancak Deeper Blue çok daha önce kasparov 'u yendi "(6)

     İnternet üzerinde VRML konusunun altında örneklerini görebileceğimiz sanal gerçeklik sayesinde, bilgisayarın yönetimini ellerimizi kullanarak, dosyaları sanal bir dolapta saklayabilecek ve sanal telefon rehberinin sayfalarını çevirebilmek mümkün olacaktır.

    Ekran ve görüntüleme teknolojisindeki gelişmeler, yapay zeka teknolojisi ve sürekli artan işlemci sayesinde bilgisayarlar gereksiz işlem detaylarını kullanıcıdan saklayan, kullanıcıya sadece ulaşmak istediği hedeflere ulaşmada doğrudan yardım alabileceğimiz canlı bir asistan gibi yardımcı olacaktır. Yapay zeka çalışmalarının artması ölçüsünde yakın bir gelecekte kişinin belirli istek veri işlemlerini detayları tanımlamasına gerek kalmadan ve hatta gerekli anlarda size "kendi deneyim" lerinden tavsiyeler sunabilecek, (özel bir günde doğum gününde tebrik edecek, gelen E-postalarınızı hatırlatacak bir asistan) bir makina teknolojisinin insanların hayata bakış açılarında bir değişim getireceği muhakkaktır. (7)

    Hall, Geleneksel anlamında topluluk (cemaat) internet arasındaki dengede bir değişimin görülmesinin zorunluluğu üzerinde durur. Toplum olarak Kesitlenen topluluklara, simgesel ve seçenek topluluklarına doğru gitmekte ilerlesek de geleneksel, yöresel topluluklara ait olmaktan o denli uzaklaştığımızı belirtmektedir. Yerleşim siyasetlerinin günümüzde de geçerliliğini sürdürdüğünü, uzun zamanlı bir birlikte yaşamın ve ortaklık döneminin etkisini halen sürdürdüğünü düşünmektedir. Hall'e göre sorun geleneksel olanlar yeni olan arasındaki denge sorunudur. Bu dengede tüm kimlikler üst üste çakışır ve içinde verebileceğimiz tek tür bir topluluk da olmayacaktır, der. Hall' a göre İnternete "sızılabilir" oluşu şu anki haliyle özgürlükle yakın alakalı yapıyor. Örneğin Başlangıçta Radyonun üzerinde hiçbir sınırlama olmadığını ama birkaç yılda dalga sayılarını kısıtlamanın ve ulusal radyo yayını (Broadcasting) yetkilerini inşa etmenin ve onun düzenlemenin yollarının bulunduğunu belirtmektedir.Düzenleme biçimlerinden mutlak anlamda kaçabilecek bir teknoloji bilinmediğini, internetin şu andaki döneminin maksimum özgürlük anı olduğunu ama internetin siyasetten, iktidardan, ekonomiden, etnik ve cinsel ayrımcılıktan, ırkçılıktan kaçılabileceğini sanmanın sadece bir yanılsama olacağını vurgulamaktadır. (8)

 KAYNAKLAR

1- KÖKDEMİR DOĞAN ve KÖKDEMİR HÜLYA, "Sanal Dünya Gerçek Dünya", PC Magazine, Ocak 98 sh:153-155
2- GÜNER Ogan, "Siber Alem" Pc:01,04.03.1997 sh:20
3- A.G.M GÜNER Ogan, "Siber Alem"  
4- ilhan deniz “siber uzayda kesintisiz, 25.08.1997 ,Yeni Şafak gazetesi
5- http://www.yenisafak.com/yazarlar/yusufkaplan/siber-alem-tanr%C4%B1-ve-televizyon-48309
6- HALAÇ Ali, " Zaman Tünelinde”, Net, Kasım 97 sh:66-67
7- ÇETİNOK Barış ,Sanal Gerçeklik PC:04,10.12.1996, sh:14
8- HALL Stuart, "İnternet Topluluk ve Özgürlük Kavramı", 24.12.1996 PC:06