23 Şubat 2012 Perşembe

Yayınlandı Şubat 23, 2012 gön: Celal Yeşilyurt ve 0 yorum

internetin kısa tarihi



İnternet, içinde yaşadığımız bilgi çağında iletişim aracı olarak önemli bir paya sahiptir.
İnternet kavramının içerisine şunlar girmektedir:

Belirli haberleşme protokollerini kullanarak küçük bilgisayar ağlarını birbirine bağlayan "dev ağ" Bu bağları ve bilgisayarları kuran ve kullanan "toplum" Kurulabilen ağları kullanarak ulaşılabilen "kaynak topluluğu" (1)

Bu iletişim ağında bazı özel protokollerle (TCP/IP) birbirine bağlı bilgisayarlar arasında bilgi paylaşımına dayalı birçok işler yapılabilir (dosya alma/ gönderme, sohbet vb gibi).

Gazetelerin, dergilerin elektronik versiyonları, halka açık tartışma forumları, Tv. eğlence merkezleri, alışveriş imkanları,internet üzerinde insanları birbirine bağlamayı amaçlamaktadır.

İnternet mecazi olarak "Bilgisayar ağlarının ağı" anlamını taşıyor. Zira dünya üzerinde yazılı olan binlerce
Yerel Alan ağını (LAN Local Area Network) birleştiriyor. (2)

İnternetin yapısı aşağıdaki kısımlara ayrılabilir.(3)
Kullanıcılar: Bir bilgisayara ve bunu destekleyecek gerekli iletişim araçlarına ve bilgisine sahip olan kişiler.
Araçlar: İnternete bağlanmak için bir bilgisayara, telefon erişimine, bir modeme veya benzeri ağ kartlarına gerek vardır.
İletişim Yolları: Fiziksel açıdan, gelişmiş fiber optik kablolardan telefon kablolarına kadar uzanan çeşitlilik sergileyen iletişim yollarının ortak özelliği, tanımlanmış bazı protokollere uyarak iletilen verilerin ne türden olduğuna bakılmaksızın hedeflerine iletebilmelerinin sağlanması gerekir.
Servis Kaynakları: İnternete doğrudan erişime sahip veya bu türden bilgisayarlara bağlı hizmet veren kaynaklar, kablolu alışveriş merkezleri, kütüphaneler, müzeler, üniversite kaynakları bunlardan bazılarıdır.

İNTERNETİN TARİHSEL GELİŞİMİ
İnternetin tarihi, internet lafı edilmese de ABD, Savunma Bakanlığı tarafından finanse edilen araştırmalarla 1969 yılında üniversiteyi birbirine bağlamak için tasarlandı. (4)

İnternetin savunma amacına dayalı olarak özellikle Ruslar tarafından yapılacak bir saldırıyla bilgisayar sisteminin çözebileceği ya da bilgisayardaki bilgilerin deşifre edilebileceği düşüncesinde olan Amerikan ordusu çeşitli üniversitelerdeki akademisyenleri ikna ederek bir bilgisayar ağı kurulmasına öncülük ettiler. Bu ağ bilgisayar sisteminin bir parçasının çökmesi halinde burada bulunan bilgilerin akışının bir biçimde sürdürülmesini öngörüyordu. Yani Bilgisayar sisteminin herhangi bir nedenle çökmesi durumunda bile iletişim imkanının sağlıklı bir biçimde sürdürülmesi sağlanıyordu. (5)

Bu ağa ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) araştırma projeleri ajansı ağı) adı verildi. Bu ağın en ilginç yönü bağlı bilgisayarların iletişim adreslerinin bulması ve kontrol edilmesi işini yürütebilmeleriydi. Yani bizzat bilgisayarları birbirlerine bağlayan ağ sistemi değil, bilginin bu ağ içindeki akışı sağlanmıştı. Dolayısıyla bilgisayar sisteminde meydana gelecek bir aksilik durumunda bile ağ içinde kendi akışını sağlanan bilgi ve enformasyon, kendi yolunu bulabilecekti. Onun için bir bilgisayar operatörüne bile ihtiyaç duyulmayacağı varsayılmıştı.

ARPANET aracılığıyla depolanan bilgiler için İnternet Protokolü adı verilen çeşitli paketler oluşturulmuştu, ve her bir paket içinde ayrı adresler ve ağ içinde mekanlar belirlenmişti. Adresler silindikten sonra, sistemin çökmesi bilginin yok olması anlamına gelmemekte başka bir sistemin kurulmasıyla bilgiye ulaşılabileceği planlanmıştı. (6)

1972 yılında ARPANET halka tanıtıldı. Elektronik posta icat edilip ARPANET'teki ilk E-Posta ile bir yerden bir yere gönderi yapılması imkanı doğdu. 1973 yılında ARPANET uluslararası bir ağ haline geldi. 1970 ve 1980'lerde akademik dünya, askeri alanda kurulan bu sistemin nimetlerini daha iyi kavramaya başladı.


1974'de Gelecekte İnternet adını alacak bu ağın belkemiği olan TCP (Transmission Control Protocol) nin yapısı açıklandı. 1983'te TCP, ARPANET'in protokol standardı oldu.

l980'lerin sonunda ABD Ulusal Bilim Vakfı beş ayrı süper-bilgisayar merkezi kurarak ülkenin her tarafından depolanan bilgiye ulaşılmasını sağlayabilecek bir ağ'ın kurulmasına öncülük etti. Fakat Bürokrasinin doğası gereği işleyen yapı, bilginin serbestçe kullanımına engel oluyordu.

1984'te sadece askeri kurumlar arasındaki iletişimi sağlamak için kurulan MILNET'in devreye girmesiyle ARPANET sivilleşip sorumluluğunu Savunma Bakanlığı üstlendiği ABD Ulusal Bilim Derneğine devredildi.

1986 yılında Ulusal Bilim derneği tıkanmaya başlayan ARPANET'in yerini alabilecek yeni bir ağ (network) üzerindeki çalışmalarını hayata geçirip daha özgür hareket eden NSFNET adı verilen ağı devreye sokmasıyla 1990 yılında emektar ARPANET emekliye ayrıldı. (7)
Bu sistemin 1980 lerin sonunda bilgisayarlarda ve telefon hatlarında meydana gelen bir takım ciddi sorunların aşılmasından sonra, ticari dünyada da kullanılmasına karar verilmesiyle internet tüm dünyada kullanılabilir bir hale geldi. (8)

ARPANET Amerikan hükümetinin sübvansiyonu ile NSFNET olarak düzenlendi. 1987 yılında yeniden düzenlediği internet yapılanması planı ile NSFNET yedi bölgesel nokta üzerinde 1.5 Mb/s (daha önce 56 Kb/s idi) güçlü bir omurgayı işleteceğini duyurdu.

1989 yılında CERN (Avrupa Parçacık Fiziği Lab.) çalışanlarından Tim Bernars-lee tarafından hazırlanan protokolün NCSA (National Center For Supercomputing Applications- Süper Bilgisayar Hesaplama uygulamaları Ulusal Merkezi) çalışanlarından Dave Thompson'ın geliştirdiği, ticari işletmelerinde ilgisini çekecek ve kullanımını kolaylaştıracak üzere ara bir program (MOSAIC) yapılarak İnternet kullanıcılarına sunuldu.

NSFNET Merit olarak adlandırılan Michigan Eyaletindeki üniversitelerin organizasyonu ile NSF'in yaptığı bir anlaşma doğrultusunda işletilmeye başlandı. NSFNET'in işletilmesine bir süre sonra Merit'in yanında ABD'nin dev bilgisayar firması IBM ve haberleşme firması MCI dahil oldu. NSFNET'in işletilmesine yönelik 1990 yılında oluşturulan bu birlik 'İleri Ağ Hizmetleri' (ANS-Advance Network Services) olarak adlandırıldı.ANS'nin kuruluşu süreci ABD'de 1990'lara kadar devlet desteğinde gelişen internet omurgasının özelleştirilmesi sürecinin de başlangıcı olmuştur.
1990 yılında NSFnet ile özel şirketlerin ortak işletmesi ile başlayan özelleştirme süreci, 1995 yılı mayıs ayında NSF'nin internet omurga işletmeciliğinden tamamen çekilmesi ile tamamlandı. 1995 yılından itibaren ABD internet omurga işletimi tamamen özel işleticilerinin elindedir.

1991 ismini Minnesota Üniversitesinin maskotu olan sincaptan alan bir yazılım olan İnternet üzerinde bilgi aramayı (ve tabiki bulmayı) sağlayan "Gopher", tanıtıldı. 1992 yılında İsviçredeki Avrupa Parçacık Fiziği Labaratuvarı(CERN), www (World Wibe Web)'in gelişimine yol açacak "Hypertext" kavramını açıkladı. (9)

1996 ağustos ayında TURNET adlı Türk Telekom liderliğindeki konsorsiyumun yasal olarak internete erişimi açmasıyla Türkiye'de internet erişimi başladı. İnternete bağlanmak için, diğer bilgisayarlarla bağlantı sağlayacak olan bir tür telefon ISS (İnternet servis sağlayıcılar)'ye ise kullanıcıların İnternete erişim sağlayabilmeleri amacıyla onlarca modemden oluşan bir "Modem Bankası" diyebiliriz. İnternet Servis Sağlayıcılar(ISS) İnternetin küresel ağına Üniversiteler ve TÜBİTAK gibi kuruluşlar gibi akademik amaçlı hatlar hariç TURNET adlı Türk Telekom şirketinin verdiği hizmet üzerinden bağlanırlar. Ancak özel sektörün ISS'leri de piyasaya girdi. (ESCORT NET, Süper Online gibi) (10)

Görüleceği üzere internet başlangıçta askeri-akademik kesimin ihtiyaçlarına yönelik olmak üzere kurulsa da bilginin hızla değişimi gereksinimi ve ticari boyut da işin içine girince kısa sürede bütün dünyanın yaygın olarak kullandığı bir iletişim aracı haline geldi. İnternet böylece bilgi toplumu haline gelen bireyleri birbirine bağlayan sınır ötesine taşan ilişkiler ağı ile küresel anlamda yepyeni ve köklü bir devrimi başlattığı söylenebilir.

KAYNAKLAR
1- ÇETİNOK Barış, "5 soruyla İnternet", PC: 02/ sh:15, 26.11.1996
2 -GÖKTEPELİ Sinan, "İnternet Tarihi" Bilim veTeknik:Ekim 94. sayı:323
3 -KURTULUŞ Özgür,"İnternetin Yapısı" .Bilim ve Teknik: sayı:338 sh:27
4 -"İnternetin kısa tarihi", Pc:02 ,26.11.1996 sh:29 ; ÇETİNOK Barış , "5 soruyla internet" PC:02 26.11.1996
5-DEMİRHAN Ahmet,"İnternet nasıl doğdu?",12.08.1997 Yeni Şafak Gazetesi
6- A.G.M., Demirhan Ahmet,"İnternet nasıl doğdu?"
7-A.G.M, İnternetin kısa tarihi", Pc:02 ,26.11.1996 sh:29
8- A.G.M, DEMİRHAN Ahmet," İnternet nasıl doğdu"?
9- A.G.M, GÖKTEPELİ Sinan ."İnternet Tarihi"
10- ÇETİNOK Barış , "İnternete ulaşma yolları", Pc:01: 19.11.1996
    eposta       edit

0 yorum: