internetta arama servisleri

Ünlü romancı, dilbilimci ve ortaçağ tarihçisi Umberto Eco bir söyleşi de interneti “bütün kitapların yığınlar halinde yerde durduğu bir kitapçıya’ benzetiyor. Umberto Eco ise bir karmaşa söz konusu olduğunu ve bunu bazı temel etiketler öğrenerek aşmaya çalıştığını ifade ediyor.(1)

Paul Clarke, Web'in iyi bir reklam aracı olarak çok az şeyi barındırdığını belirtir. Bu durumu kısa olan yaşam süresinde istenilen doğru siteye ulaşıp, veri almak için pek olumlu olarak nitelendirmez. (2)
”Web üzerinde herhangi bir kelimeyi bulabilmek için binlerce siteyi dolaşmak, donanım olmadan yazılım klavuzlarını okumak kadar boşa bir iş “

Böyle bir durum ise Umberto Eco‘nun ifadesiyle internet denizinde aranılan bilgi ve eğer elinizde aradığınız konuyla ilgili bir adres yoksa el yordamıyla ilerleme anlamına geliyor. Bunu önlemek için arama servisleri devreye giriyor.
 

Bu Araştırma Servislerinde aranılan kavramı yazıp, onunla ilgili çok sayıda kaynağa ulaşma imkanı veren "Araştırma Kutucuğu” var. Örneğin “ Magellan” adlı arama servisinde de sanat, iş dünyası, ufolar, gazeteler gibi ana başlıklar ve çok sayıda alt başlıklar var. Örneğin Altavista dünyanın en geniş Web listesini sunuyor. 627 bin başlıktan 31 milyon kaynağa ulaşabilmekte.
İnternet dünyasının yer göstericileri olarak niteleyebileceğimiz arama servislerini kullanmak ihtiyaç duyulan bilgiye karanlıkta el yordamıyla ulaşmaya çalışmaktan kurtarmaktadır. (3)

World Wibe Web'in (Arayüz) yapısı
WWW (World Wibe Web)'in gelişimine yol açacak “Hypertext” kavramını ilk olarak 1992 yılında İsviçredeki Avrupa Parçacık Fiziği Labaratuvarınca açıkladı(4)

WWW, internet ortamındaki bilgilere ulaşmak için kullanılan servislerden birinin adıdır. Diğer servislerden farklı olarak “Hypertext” özelliği ile bir alandan diğerine geçişlerin kolaylaşmış olması grafik fotoğraf,video ses ve animasyon özeliklerinin kullanılabiliyor olması sayılabilir. World Wide Web’ bir diğer özelliği de öteki bazı internet servislerini kendi içerisinde barındırmasıdır. (5)

WWW servislerine “Web Browser” adı verilen bir programla erişiliyor. Netscape ve İnternet Explorer bu programlardan bazılarıdır.
Bir web servisine bağlandıktan sonra Web Browserinize ulaşan tüm bilgilerin üzerinde bulunduğu sayfaya Web sayfası denir.Bu sayfa grafık/resim,metin,ses, başka merkezlere ve belgelere erişimi kolaylaştıran linklerden oluşur.Web servislerinin ilk sayfasına ”Home Page“ adı veriliyor.
 

Web sayfaları HTML(Hypertext Markup Language) adı verilen bir programlama dili kullanılarak oluşturulur.
 

Arama servisleri anahtar kelimeler ve basit mantık kurallarıyla işler. Tek bir kelime yazarak arama yapılabileceği gibi bir cümle yazabilir "veya” (or), “ve”(and) gibi mantıksal bağlaç yardımı ile istenileni arama imkanına sahip olunan bir yapıdır.

İnternet önceleri akademik çevrelerde metin tabanlı ara yüzlerle veri trafiğini düzenleyerek geliştirdiği başarılı düzenlemelerle başlayan daha sonra MOSAIC adlı yazılımla internet salt metindeki bir ortamdan resimlerin de sunulduğu sayfalar arasında dolaşma imkanının bolca yer aldığı yeni bir ara yüzü geliştirilmesiyle ve daha sonra 1990'larda Microsoft'un geliştirdiği İnternet Explorer yata Netscape Navigator gibi internet gezgini denilen yazılımlarla artık sadece metin, resim değil video ses, telefon uygulamaları, canlı uygulamalar gibi yeni formatlarla internetin Populeritesini artırmasını sağladı.Başlıca arama servisleri şunlardır: Alta Vista,Excite,İnfoseek Guide,Lycos,vs. Kısaca Web'de adı verilen World Wibe Web sayesinde internete erişim tamamıyla değişmiştir. (6)

İnternet üzerinde kullanılan programlar sistemi W3 (World Wide Web) bilgi uzayını tanımlıyor. İnternet ise daha çok fiziksel bir ağ, bilgisayarlardan ve kablolardan oluşan dev bir kütledir. Günümüze değin İnternette kullanılan bilgi transfer programları bilgiye değil sunucu bilgisayarlara yönelik programlardır. Yani istenilen bilgiyi, ilgili bir başlık aracılığıyla aramak yerine, çeşitli sunucu bilgisayarları dolaşıp işimize yarayan bilginin orada olup olmadığını bulmamız gereken bir sistemdi. Bağlantısı iyi olmayan yerler için bu, çok uzun bir süre demektir. (7)

1993 yılına gelindiğinde internette var olan metin tabanlı bilgilerin, resim, ses gibi multimedia öğeleriyle birleşmesiyle başlayan yeni ara yüz dönemini başlattı. World Wide Web denen bu yeni medya zaman içerisinde video, internet telefonu, animasyon gibi teknolojileri de içine almasıyla internet ara yüzü ağırlığını koymaya başladı. Bilgisayar teknolojisinde ara yüzleri, teknoloji ile insan arasında iletişimi sağlayan elçi diyebiliriz. İngilizce “User interface” sözcüğü, en basit anlatımla gündelik hayatta TV'nuna kumanda eden kumanda aleti olarak niteleyebiliriz.
Bilgisayarda ise C:\ olarak gösterilen ara yüz “Emret Sahip” diye bekleyen bir uşak konumundaki yapıdır.
Microsoft firması bilgisayar alanında en önemli ara yüz olarak Windows'95'i sürmüşse de internette de benzer bir işlevi görecek “İnternet Explorer'4:0” diye adlandırdığı teknolojiyle internet ve Windows ara yüzünün avantajlarını bir arada sergilemeyi amaçlamıştır. Bir başka ara yüz olarak da rakip firma “Netscape” in “Navigator 4.0” adını taşıyan ürünü sayabiliriz. (8)

Türker Cambazoğlu, internet kullanıcılarının yaygın şikayeti olan "hız sorununu çözmesi için tarama yaparken grafik özelliğinin iptal edilmesini sağlık veriyor.(9) Ayrıca

-Dosya sıkıştırma araçlarını el altında bulundurma

-makro virüsleri ile başedecek yöntemlerin geliştirilmesi

-önemli programların kopyasını bulundurma

-Pahalı da olsa en hızlı en modern en iyi yazılım ve en iyi hizmeti veren bir ISS'ye sahip olunması 

gibi önerilerin kulak ardı edilmemesi gerektiğini belirtiyor.

KAYNAKLAR

1- İLHAN Deniz ,"Ara yüz "18.8.97. Yeni Şafak. Gazetesi.
2-CLARKE Arthur C, “iletişimsizlik”, .Net, Kasım 97, sayı:8 sh:30
3-AGM, İLHAN Deniz ,,"Ara yüz "18.8.97
4-GÖKTEPELİ Sinan, “İnternet Tarihi,” Bilim ve Teknik Ekim 1994 sayı 323
5-ÇAĞLAR Nurdane, “İnternette Arama servisleri”, PC:03 3 Aralık 1996
6- ÇETİNOK Barış, “5 soruyla İnternet”, PC :02 26.11.1996, sh18
7-ATEŞ Alper, “İnternette eğlence”, Bilim ve Teknik,Ekim 94. sayı:323 sh 14
8-GÖKTEPELİ Sinan, “İnternet Tarihi,” Bilim ve Teknik Ekim 1994 sayı 323
9-Türker cambazoğlu "internette ticaret stratejileri, BT haber, 24 şubat-2 mart 97 sayı 106